Rais wa Afrika Kusini, Cyril Ramaphosa, amethibitisha kuwa makubaliano ya hivi karibuni ya kusitisha mapigano kati ya Israel na Palestina, yaliyosimamiwa na Marekani, hayataathiri kesi ya mauaji ya kimbari ambayo nchi yake imeifungua dhidi ya Israel katika Mahakama ya Kimataifa ya Haki (ICJ).
Akizungumza bungeni jijini Cape Town, Ramaphosa alisema Afrika Kusini itaendelea na mchakato wa kisheria uliowasilishwa mwaka 2023, akisisitiza kuwa haki lazima itendeke. “Mkataba wa amani… hautaathiri kesi iliyo mbele ya Mahakama ya Kimataifa ya Haki,” alisema. “Israel italazimika kujibu hoja zetu ifikapo Januari 2026.”
Afrika Kusini iliwasilisha kesi hiyo Desemba 2023, ikiituhumu Israel kwa kutenda vitendo vya mauaji ya kimbari dhidi ya watu wa Gaza. Hati ya madai hayo, iliyowasilishwa rasmi Oktoba 2024, ina zaidi ya kurasa 500. Kesi hiyo inatarajiwa kuanza kusikilizwa mwaka 2027, huku hukumu ya mwisho ikitarajiwa mwishoni mwa 2027 au mapema 2028.
Mahakama ya ICJ tayari imetoa maagizo ya muda ikiiamuru Israel kuzuia vitendo vya kimbari na kuruhusu misaada ya kibinadamu kuingia Gaza, ingawa utekelezaji wake umekuwa mdogo. Kwa mujibu wa mamlaka za afya za Palestina, zaidi ya watu 67,000 wameuawa tangu Oktoba 2023.
Ramaphosa alisema haki ni nguzo muhimu ya maridhiano ya kweli. “Hatuwezi kusonga mbele bila uponyaji unaohitajika, na huo utatokana na kesi hii kusikilizwa ipasavyo,” aliongeza.
Mbali na kesi hiyo, Afrika Kusini inashirikiana na nchi nyingine kupitia “The Hague Group,” muungano ulioanzishwa Januari 2025 wenye lengo la kushinikiza uwajibikaji wa Israel kwa kutumia njia za kisheria, za kidiplomasia, na za kiuchumi.
